به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از زاهدان،بازیهای بومی و محلی در جهان به ویژه ایران پیشینه طولانی دارد و هر کدام از آنها مطابق با اوضاع اقلیمی، اجتماعی و فرهنگ مردم سرزمین‌های گوناگون پدید آمده اند.
از بازیهای بومی محلی استان سیستان و بلوچستان می توان پادشاوزیر، توطن سواری، چل بازی، چوب بازی، ستط، سرخ پری زردپری، شترسواری، غایم بازی، کَودی کَودی، کیچ زور، گل گل، لپگر، هرکشکا، اشکاتیلی، چوک چوک، لیلی گوگو، آنجلاسیکی، کلاه چل چل، قله پود، چل وشکه، کشتی کچ گردون نام برد.بازی هایی که هر یک بنا به موقعیت جغرافیایی .
براهویی رییس هیات ورزشی روستایی و عشایری سیستان و بلوچستان در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از زاهدان، گفت: بازیهای بومی محلی علاوه بر ایجاد نشاط و سرگرمی سبب تقویت حس نوعدوستی و کارهای جمعی می شود.
براهویی افزود: تعداد زیادی بازی بومی محلی در سیستان و بلوچستان وجود دارد که در گذشته های نه چندان دور بسیاری از جوانان و نوجوانان و حتی بزرگسالان در اوقات فراغت از آنها استفاده می کردند.
وی افزود: با توجه به تنوع فرهنگی تا کنون ۱۳۰ بازی بومی محلی در سیستان و بلوچستان شناسایی شده به طوری که تنوع این رشته‌ها زمینه جذب بیش از ۶ هزار ورزشکار سازمان یافته را در این هیات فراهم کرده است.
براهویی ادامه داد: سیستان و بلوچستان یکی از استان‌های سرآمد در رشته بازیهای بومی محلی است به گونه‌ای که پارسال موفق به کسب عنوان دوم کشوری شد.
- توطن سواری (زابل)
این بازی شبیه مسابقه قایقرانی است و بین افرادی که در راندن این وسیله بومی مهارت دارند برگزار می شود و به برندگان جوایزی هم تعلق می گیرد.
- چوب بازی (چابهار)
دایره بزرگی از جمع بازیکنان تشکیل می شود، همراه با نوای ساز و دهل چوب بازی با حرکات آرام و منظمی آغاز می شود. به تدریج همراه با تندشدن آهنگ حرکات هم تندتر وتندتر می شود. در این حرکات بازیکنان چوب های خود را به هم می کوبند. کوچکترین غفلت باعث اصابت چوب به بدن بازیکنان می شود. هر بازیکن دو چوب در دست دارد و با آهنگ دو قدم به جلو برداشته، یک قدم به عقب برمی گردد و یکبار به دور خود می چرخد. وقتی بازیکن دو قدم جلوتر می رود باید چوب های خود را به صورت ضربدر در مقابل صورت خود نگه دارد، هر بازیکن وقتی برمی گردد با بازیکن پشت سری خود نیز به بازی می پردازد. این بازی برپایه مهارت و استقامت استوار است.
- کیچ زور (زابل)
قطعه زمینی را برای بازی انتخاب می کنند، بازیکنان هر گروه در قسمتی از زمین مستقر می شوند، داور استخوان را به هر دو گروه نشان می دهد سپس آن را به وسط زمین پرتاب می کند، افراد دو گروه هجوم می آورند تا استخوان را بردارند، هرگاه کسی استخوان را به دست بیاورد دیگران به او حمله می برند تا استخوان را از دست او در بیاورند. هر گروه که کیچ را به داور تحویل دهد بازی را برده است.
- چل بازی
چَلْ : نام بازی است گروهی که بین دو تیم با نفرات مساوی هر گروه 5 نفره انجام می شود، بازی مذکور از جمله بازی های محلی است که در رودهای پرآب و در محل های عمیق و یا استخر و دریا می تواند برگزار شود. این بازی در روستاهای ایرانشهر متداول است. بازی توسط یک نفر داور، داوری و قضاوت می شود.
- شترسواری
شترسواری از جمله ورزش های بومی با محلی استان سیستان و بلوچستان است که به ویژه در شهرستان های خاش و ایرانشهر همچنان کم و بیش رایج است و به مناسبت هائی برگزار می شود.
- گل گل
از جمله بازیهای شبانه روستاهای شهرستان زابل که پس از فراغت از کار روزانه در کوچه میدان ده انجام می شود بازی گروهی است بین دو تیم به نام "گل گل" (گل گل ها) تعداد بازیکنان هر تیم معمولاً از 5 تا 10 نفر است محل بازی به گونه ای که اشاره شد. کوچه یا میدان محل است. طول زمین بازی حدود 30 متر می باشد. هر تیم دارای یک سردسته است. این بازی نیازی به وسیله ندارد.
بازی محلی ˈجیˈ در سیستان و بلوچستان
ˈجیˈ از جمله بازیهای بومی محلی استان است که با هدف بهبود سرعت، قدرت و عکس العمل در بین شرکت کنندگان که بیشتر کودکان بالای 12 سال هستند در محدوده ای به مساحت هزار و 600 مترمربع انجام می شود.
جشنواره بازیهای بومی و محلی بهانه‌ای برای دور هم جمع شدن اقوام مختلف
رئیس هیات ورزش های روستایی و بازی های بومی و محلی کشور در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از زاهدان، در حاشیه جشنواره بازی های بومی و محلی گفت: در ایران اسلامی 54 هزار روستا وجود دارد که 700 نوع بازی بومی و محلی شناخته شده و به 2400 شکل به انجام می‌رسد.
جعفری افزود:بازی های بومی و محلی به عنوان میراث ناملموس کشور باید مورد توجه قرار گیرد زیرا می توان از این ظرفیت در انسجام بین اقوام ایرانی و از مواهب آموزشی و تربیتی بازی ها برای تربیت نسل آینده استفاده کرد .
وی با اشاره به اهمیت ورزش های سنتی ادامه داد:امروزه در دنیا به ورزش های سنتی و بومی توجه ویژه ای می شود و سازمان جهانی یونسکو دراین عرصه با حضور ویژه مشارکت و هم افزایی در برگزاری جشنواره های متنوع ورزشی روی ترویج این بازی ها دقت نظر دارد.
جشنواره فرهنگی ورزشی بازی های بومی و محلی استان سیستان و بلوچستان با شرکت بیش از 200 شرکت کننده یکی از متفاوت ترین جشنواره های برگزار شده در کشور بود که عشق و علاقه مثال زدنی شرکت کنندگان برای افراشته نگه داشتن پرچم سه رنگ ایران اسلامی با حفظ و نگهداری فرهنگ و سنت های قدیمی است.
